Jestem z miasta: Czas na ruch pieszych

Wszyscy jesteśmy pieszymi – to idea, która przyświeca członkom i członkiniom stowarzyszenia Bydgoski Ruch Miejski. Ta grupa bydgoszczan na co dzień walczy o to, by wszystkim mieszkańcom miasta zapewnić możliwość bezpiecznego poruszania się w przestrzeni publicznej. Za szczególnie ważne członkowie stowarzyszenia uznają potrzeby niechronionych uczestników ruchu: pieszych, rowerzystów, osób z ograniczoną mobilnością czy niepełnosprawnościami oraz pasażerów komunikacji publicznej. To właśnie przedstawiciele tych grup są adresatami realizowanych przez Bydgoski Ruch Miejski projektów.

Stowarzyszenie Bydgoski Ruch Miejski powstało w styczniu 2017 roku. Początkowo działało pod szyldem Społeczny Rzecznik Pieszych w Bydgoszczy. Jak sama nazwa wskazuje, główną misją grupy jest dbanie o to by Bydgoszcz stała się przyjaznym miastem dla wszystkich osób, w szczególności tych poruszających się na własnych nogach. A ponieważ, jak wspomina jeden z członków Bydgoskiego Ruchu Miejskiego, “spacerując po mieście dostrzega się więcej”, z czasem grupa na swoim koncie miała coraz więcej inicjatyw mających na celu poprawę bezpieczeństwa uczestników ruchu w Bydgoszczy i zbudowanie przyjaznego, pełnego życia miasta.

Najlepsze praktyki w projektowaniu przestrzeni miejskiej

Liczne działania na rzecz stworzenia przestrzeni wygodnej i bezpiecznej dla mieszkańców zaowocowały m.in. wydaniem “Katalogu dobrych praktyk w projektowaniu przestrzeni pieszej”, który stowarzyszenie zredagowało przy ścisłej współpracy z Zarządem Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w Bydgoszczy. Zawiera on przegląd najlepszych propozycji usprawnień infrastruktury pieszej, jakie są już stosowane w Polsce i na świecie, wraz z opisem możliwości ich wykorzystania i przykładami realizacji w mieście. Publikacja, mimo upływu czasu, nadal z powodzeniem znajdzie zastosowanie w projektowaniu miejskiej przestrzeni, a opisywane w niej rozwiązania coraz częściej możemy spotkać na polskich ulicach.

Wylot ulicy na skrzyżowaniu przed wprowadzeniem zmian w przestrzeni. Żródło: Zasoby Bydgoskiego Ruchu Miejskiego.

Wylot ulicy na skrzyżowaniu po wprowadzeniu zmian. Żródło: Zasoby Bydgoskiego Ruchu Miejskiego.

Jezdnie i skrzyżowania przyjazne mieszkańcom

Dzięki inicjatywie stowarzyszenia podobną transformację infrastruktury można od zimy 2021 roku obserwować na skrzyżowaniu ulic Niemcewicza i Powstańców Wielkopolskich w Bydgoszczy. To przerośnięte skrzyżowanie od lat było miejscem dzikiego parkowania samochodów i miejską wyspą ciepła. Za sprawą wspólnego działania kilku członków Bydgoskiego Ruchu Miejskiego powstał nowy plan zagospodarowania przestrzeni, który został wcielony w życie dzięki głosom mieszkańców w ramach budżetu obywatelskiego. Pomysł spotkał się z dużym wsparciem bydgoskiego Zarządu Dróg Miejskich oraz Wydziału Gospodarki Komunalnej, które pomogły w opracowaniu technicznym projektu oraz wyborze odpowiednich gatunków roślin do nasadzeń.

W efekcie szeroki pas jezdni został zwężony, a w jego miejsce pojawił się chodnik z pasem zieleni. Na skrzyżowaniu ustawiono także ławki umożliwiające przechodniom wygodny odpoczynek. Zmianie uległa również geometria jezdni – mniejszy promień skrętu wymusza teraz na kierujących zredukowanie prędkości, co znacząco wpływa na poprawę bezpieczeństwa pieszych na przejściu. Dodany został też kontrapas dla rowerów. Cały proces modyfikacji przestrzeni zajął nie więcej niż 4 miesiące.

Chodnik przy skrzyżowaniu przed zmianami. Żródło: Zasoby Bydgoskiego Ruchu Miejskiego.

Chodnik przy skrzyżowaniu w nowej odsłonie z nasadzeniami zieleni. Żródło: Zasoby Bydgoskiego Ruchu Miejskiego.

Ten przykład pokazuje, że jest możliwe, aby niewielkim nakładem kosztów i pracy poprawić nie tylko estetykę przestrzeni publicznej, ale też jej funkcjonalność. Działania zrealizowano całkowicie z budżetu obywatelskiego Bydgoszczy. Ta zmiana udowadnia, że każdy z mieszkańców ma wpływ na wygląd swojego miasta i warto korzystać z różnych oferowanych możliwości.

Członkowie stowarzyszenia wszystkim, którzy mają pomysł na lokalne zmiany radzą, by wykorzystać zasięgi lokalnych instytucji i organizacji społecznych, aby dotrzeć ze swoim pomysłem do szerszego grona mieszkańców. Dobrze jest też według nich przygotować, nawet niewielkim nakładem pracy, prezentację swojego pomysłu.Członkowie Bydgoskiego Ruchu Miejskiego podpowiadają także, że przy poszukiwaniu poparcia dla zmian przydają się wizualizacje sytuacji przed i po. Gdy poruszy się wyobraźnię ludzi są oni dużo bardziej przychylni do pomysłów.

Mamy nadzieję, że zmiany w przestrzeni publicznej takie jak ta przeprowadzona w Bydgoszczy będą zdarzały się coraz częściej.

Geometria skrętu dawniej. Żródło: Zasoby Bydgoskiego Ruchu Miejskiego.

Nowa geometria skrzyżowania - mniejszy promień skrętu wymusza redukcję prędkości na kierujących pojazdami. Żródło: Zasoby Bydgoskiego Ruchu Miejskiego.