Trójwymiarowy model miasta – miejskie dane z nowej perspektywy

Krótki opis rozwiązania

Inspirując się rozwiązaniami wdrożonymi w Berlinie, Rotterdamie czy Helsinkach¹, Poznań postanowił zlecić opracowanie modelu miasta 3D w celu usprawnienia procesów zarządzania gospodarką i polityką przestrzenną. Trójwymiarowa mapa przedstawia nie tylko poznańskie budynki i elementy infrastruktury (tj. wiadukty czy mosty), ale również warstwy zieleni. Model 3D umożliwia prezentowanie w efektywny, ale jednocześnie przejrzysty sposób zmian zachodzących w przestrzeni miejskiej oraz pozwala w lepszym stopniu egzekwować prawo budowlane, realizować projekty rewitalizacyjne i dbać o środowisko².

W połowie 2017 roku poznański GEOPOZ ogłosił przetarg na projekt³. W ramach procesu przetargowego wygrała oferta polskiej spółki wyspecjalizowanej w systemach informacji geograficznej (SIP, ang. GIS). Projekt został zrealizowany w okresie październik 2017 – czerwiec 2018, ale podlega ciągłej aktualizacji⁴. Model dostępny jest dla wszystkich mieszkańców, urzędników administracji, inwestorów czy pracowni architektonicznych na dedykowanej platformie internetowej: http://sip.poznan.pl/model3d/#/legend.

Szczegółowy opis rozwiązania

Koncepcja budowy trójwymiarowego modelu Poznania wraz z narzędziami do jego aktualizacji i publikacji jest unikalna w skali kraju i może się stać wzorcem dla innych polskich miast. Model 3D udostępnia trójwymiarowe wizualizacje obiektów miejskich, ukształtowania terenu miasta, warstw zieleni i zjawisk przestrzennych. Pozwala także na tworzenie wieloaspektowych analiz 3D i opartych na nich opracowań tematycznych. Jednostki miejskie, mieszkańcy, pracownie architektoniczne i inwestorzy mogą korzystać np. z analiz statystycznych pokazujących gęstość zaludnienia, z bazy PESEL w siatce kwadratów oraz analiz urbanistycznych prezentujących dopuszczalną wysokość zabudowy określoną w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, wysokość budynków istniejących i projektowanych obiektów w przestrzeni. Ciekawą funkcją modelu jest również możliwość tworzenia analiz środowiskowych, takich jak prezentacja potencjału solarnego budynków, czy wizualizacja rozkładu hałasu pochodzącego z mapy akustycznej w przestrzeni trójwymiarowej. Konstrukcja informatyczna modelu 3D umożliwia integrację wiele analiz z różnych dziedzin (np. analizy architektoniczno-urbanistyczne wraz z analizą środowiska, z elementami mapy nasłonecznienia bądź poziomów hałasu).

Trójwymiarowy model stolicy Wielkopolski obejmuje nie tylko budynki, ale także obiekty przestrzenne, mające istotny wpływ na układ przestrzenny miasta. Publikowana jest także warstwa zieleni w postaci chmury punktów LiDAR (ang. LightDetection And Ranging) oraz modeli drzew będących wynikiem analizy chmury punktów. Portal służący do przeglądania modelu 3D Poznania jest wykonany w technologii responsywnej, dzięki czemu można z niego korzystać także na urządzeniach mobilnych⁸.

W ramach projektu utworzone zostały dwa stopnie uszczegółowienia danych. Pierwszy poziom LOD1 (ang. Level of detail 1) przedstawia podstawę obiektu oraz jego dach w formie brył o jednakowej wysokości. Dokładniejszy kształt budynków wraz ze strukturą dachów przedstawia kolejny poziom - LOD2 (ang. Level of detail 2). Oba poziomy podlegają ciągłej aktualizacji⁹.

Model 3D wspiera działania miasta w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego, podejmowania decyzji dotyczących gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska czy bezpieczeństwa publicznego. Wykorzystywany jest w procesach konsultacji społecznych związanych z gospodarką przestrzenną, ochroną środowiska i rewitalizacji, wzbogaca oferty dla inwestorów planujących uruchomić inwestycje na terenie miasta, ułatwia tworzenie planów ewakuacji ludności czy symulację skutków klęsk żywiołowych (tj. powódź bądź zanieczyszczanie chemiczne powietrza). W zakresie ochrony środowiska zapewnia tworzenie analiz dotyczących rozprzestrzeniania się hałasu, fal elektromagnetycznych oraz zanieczyszczeń powietrza¹⁰.