Zgorzelecki Klaster – w kierunku niezależności energetycznej

Najważniejszym zadaniem ZKlastra jest zapewnienie samowystarczalności energetycznej regionu poprzez systematyczny rozwój wielowektorowej energetyki odnawialnej (farmy fotowoltaiczne, kolektory słoneczne, turbiny wiatrowe, biogazownie)¹, co ma doprowadzić do zwiększenia jego bezpieczeństwa oraz niezależności energetycznej. Rozwój Zgorzeleckiego Klastra Energii został oparty na wielu segmentach OZE, jednak największą rolę odgrywa w nim fotowoltaika (zapewniająca obecnie 30MW energii, a docelowo ponad 50 MW²). Klaster prowadzi także badania mające na celu zwiększenie efektywności magazynowania energii elektrycznej. Po zakończeniu wszystkich inwestycji Klaster będzie składał się z biogazowni, farmy wiatrowej, dwóch jednostek wysokosprawnej kogeneracji, magazynów energii elektrycznej oraz indywidualnych, prywatnych instalacji³. Powyższe inwestycje, w znacznej części już zrealizowane, przyczyniają się do poprawy bezpieczeństwa energetycznego na terenie jednostek wchodzących w skład Klastra poprzez efektywne bilansowanie podaży i popytu na energię, co wpływa na ograniczenie lokalnych emisji zanieczyszczeń (które w pojedynczych dniach przekraczają dopuszczalną normę 10000 µg/m3⁴) oraz tańszą energię dla jego członków.

Gdy w 2017 roku powoływano do życia Zgorzelecki Klaster Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii i Efektywności Energetycznej nie przypuszczano, że będzie rozwijał się w tak szybkim tempie i zostanie jednym z liderów wśród klastrów w całym kraju. W tej chwili należy do niego ponad 80 podmiotów (w tym 8 jednostek samorządu terytorialnego, kilkadziesiąt przedsiębiorstw oraz Politechnika Śląska i Politechnika Wrocławska⁵). Przewagą nad innymi klastrami tego typu jest jego wszechstronność i hybrydowość; wytworzona w nim energia pochodzi z wielu niezależnych od siebie źródeł (farmy fotowoltaiczne, kolektory słoneczne, turbiny wiatrowe, biogazownie). Jeszcze w roku 2017 w ramach Klastra powstało 6 farm fotowoltaicznych o mocy 1 MW, które są cały czas rozbudowywane⁶. Po ukończeniu inwestycji w przyszłym roku potencjał wyniesie ponad 50 MW. Docelowo ma być to największa tego typu instalacja w tej części Europy, a energia wytworzona na jej obszarze będzie stanowić aż 15% energii z OZE wytwarzanej w całym kraju⁷. Zakończenie rozbudowy nastąpi w drugiej połowie 2020 roku. Kolejną kluczową inwestycją w ramach Klastra jest rozbudowa inteligentnego systemu sieci dystrybucyjnej SN (smart grid), która powstaje wraz z wyżej wymienioną farmą fotowoltaiczną. Budowa Głównego Punktu Odbioru (GPO) 20/110 kV razem z siecią dystrybucyjną 110 kV w Bogatyni przyczyni się, według szacunków analityków, do oszczędności w zużyciu energii elektrycznej o ok. 4500 MWh rocznie⁸. Sieć smart grid wyposażona będzie w system inteligentnego pomiarowania, który zdeterminuje efektywniejsze dysponowanie zasobami energii poprzez stałe komunikowanie się pomiędzy użytkownikami a jej dystrybutorami. Zgorzelecki Klaster - zgodnie z założeniami jego twórców - ma być liderem wśród krajowych organizacji zrzeszających podmioty w celu wspólnej produkcji i dystrybucji energii elektrycznej oraz stanowić przykład nie tylko dla regionu, ale także dla całego kraju. Pionierskie i efektywne rozwiązania w zakresie energetyki rozproszonej powinny zachęcić samorządy oraz inwestorów do dalszego zaangażowania się w odnawialne źródła energii tak, by Klaster zaspokajał potrzeby nie tylko powiatu zgorzeleckiego, ale z czasem by przynosił coraz większe zyski ze sprzedaży energii także poza granicami powiatu. Dodatkową korzyścią – znacznie ważniejszą niż pieniądze - jest zdrowie mieszkańców oraz jakość powietrza, którym oddychają. Jednak by w pełni miarodajnie ocenić wpływ działań prowadzonych przez Zgorzelecki Klaster Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii i Efektywności Energetycznej w zakresie ograniczenia szkodliwych emisji na zdrowie mieszkańców, należy poczekać.